Şimdiki dünyamızda sanayileşmenin ve endüstrileşmenin etkisiyle doğadan aslında bize ait olmayan parçalarını talep ediyoruz ve sonuçta her yıl 50 bin çeşit canlı türünü kaybediyoruz.
ABD Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre, kanserle savaşacak kapasitesi olan 3000 bitkinin %70’i yağmur ormanlarında bulunmaktadır. Peki, gelecekte ilaç hammaddesi kaynağı da olan yağmur ormanları dünyaya hala oksijen sağlayabiliyor olacak mı? BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) “Dünya Ormanlarının Durumu 2016” raporuna göre; üçte biri orman olan dünyada her yıl 3,3 milyon hektar orman, tarım arazisi oluşturmak için yok ediliyor. Bunun yanında her dakika 5-10 dönüm arası yağmur ormanı yok oluyor. Böyle devam ederse hem biyolojik çeşitlilik hem de önemli bir yaşam kaynağı olan oksijen hızla yok olacak.
Dünyamız için bir başka sorun ise, oksijen dışında yaşamımız için önemli bir yapı taşı olan karbon atomunun atmosferde sabitlenmesi sonucu gelişen karbon salınımıdır. Karbon salınımı, 2009’da 28,7 milyar tonken; 2018’de 33,1 milyar tona ulaşmıştır. Energy Global’in 2015 verilerine göre, enerji kullanımı nedeniyle atmosfere yayılan zararlı gaz salınımı önlem alınmazsa 2040 yılında %20 artacak gibi görünüyor. Fakat BP’nin 2019 yılında yayımladığı rapora göre; 2040 yılı itibariyle, enerji talebinin %85’i yenilenebilir enerji ve doğalgaz kaynaklarından karşılanabilecektir. Atmosferi tehlikeye atan bir başka durum ise giderek artan gıda tüketim talebidir. Bu talep, 2050 yılına kadar bugünün iki katına ulaşacaktır. Bu da atmosferin, toprağın ve suların daha çok kirlenmesi demektir. Yeraltı ve yerüstü sularının giderek kirlenmesi ve tüketilmesi, gelecekte dünyada tatlı su kaynaklarının hızla azalmasına ve su savaşlarının çıkmasına neden olabilecektir. Bugün, tatlı su kaynağı yalnız %2,5 oranındayken, içilebilir su kaynağı yalnızca %0,3’tür.
Suları kirleten diğer bir küresel sorun ise1907’den beri kullanılmaya başlanan doğa ve insan yaşamı için tehlikeli olan plastiklerdir. Plastikler başta kromozom yapısı bozuklukları olmak üzere; nörolojik bozukluklar, kanser, kardiyovasküler hastalıklar ve şeker hastalığını tetiklemektedir. Plastik atıklar her yıl okyanuslarda 100 binden fazla deniz canlısının ölümüne neden olmaktadır. Bu da , okyanuslarda 2050 yılına kadar balıktan çok plastik bulunacak demektir.2017’de günde 360 milyon ton plastik üretilmekteydi. Bu sayının 2030’da 620 milyon tona ulaşması, 2050 yılında ise 1,1 milyar tonu geçmesi bekleniyor. Avrupa’da üretilen plastiğin ancak üçte biri geri dönüştürülebilmektedir. Bu durum insanlık ve doğa için sürdürülebilir değildir. İnsanlık olarak gelecekte bu tür durumlarla karşılaşmamak için sürdürülebilir bir yaşamı benimsemeli ve gelecek nesillere aktarmalıyız.
Dyt. Elif CESUR
Kaynaklar
TOKALAK İ, (2020), Sağlık ve Bilinç Topraktan Başlar, İstanbul: Ataç.
FAO. 2016. State of the World’s Forests 2016. Forests and agriculture:land-use challenges and opportunities. Rome.http://www.fao.org/publications/sofo/2016/en/
BP, Energy Outlook, 2019 https://www.bp.com/content/dam/bp/businesssites/en/global/corporate/pdfs/energyeconomics/energyoutlook/bp-energy-outlook-2019.pdf
Rhett Butler, 10 Rainforest Factsfor 2017, mongabay.com
Vaidyanathan, G., “How Bad of a Greenhouse Gas is Methane?” Scientific American, 22.12.2015.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 2018 Verileri.
Carbon Dioxide Emissionsto 2040, Energy Global, 06.01.2015. International Energy Outlook 2016, U.S. Energy Information, 11.05.2016.
Mitchell C. Hunter, Richard G. Smith, Meagan E. Schipanski, “Agriculture in 2050: Recalibrating Targets for Sustainable Intensification” Bio Science, 2017, vol.67, no.4.
How Important is Irrigationto U.S. Agriculture?, USDA: Economic Research Service, 12.10.2016.
More Plasticthan Fish in the Ocean by 2050: Report Offers Blue print for Change, World Economic Forum, 19.01.2016.
Erik Solheim, “The Planet Is On Edge of a Global Plasticcalamity”, The Guardian, 05.06.2017
