Hastanızda eğer iştahsızlık, yemeklere karşı bir ilgisizlik, yemek zamanlarında hırçınlaşma, yemek yemeyi reddetme gibi davranışlar gözlemliyorsanız bunların nedeni aşağıda sıralanan maddelerden birisi ya da birkaçı olabilir.
Çok iyi gözlem yaparak iştahsızlığın nedenlerini bulmaya çalışın ve çözüm için bir sonraki konuda önerilen ipuçlarını deneyin. İştahsızlığın nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik ipuçlarını uygulamanıza rağmen sorun devam ediyorsa uzman bir kişiye (hekim, diyetisyen) danışmalısınız.
İştahsızlığın ve yeme probleminin altında yatan nedenler aşağıdakilerden biri olabilir:
Hastanız depresyonda olabilir: Hasta depresyonda ise iştahı azalır. Depresyon, Alzheimer hastalığı için çok önemlidir, bazen bu iki durumun belirtileri birbirine karışabilir ve depresyon tanısı atlanabilir. Bu konuda dikkatli olunmalı ve hasta depresyon açısından hekim kontrolünden geçmelidir.
Protezler ağrı yapıyor olabilir: Hastanız ağzında yer alan protezlerin yerleştirilme şekli ile ilgili sorun yaşıyor ise bu durum hastanızın yemek yemesine engel olabilir. Örneğin yanlış yerleştirilen bir protez ağrı ve huzursuzluk yapabilir. Ayrıca hastanızın ağız ve diş sağlığı bakımını sağlamanız, ağız içini ve protezlerini belirli aralıklar ile kontrol etmeniz gerekebilir.
Çiğneme ve yutma zorlukları: Bu zorluklar hastalık ilerledikçe artabilir. Çiğneme ve yutma zorluğu varsa katı yiyecekler yerine yumuşak, kolay yutulacak besinler hazırlayın. Alzheimer hastaları sıklıkla yumuşak ve tatlı besinleri tercih ederler. Örneğin; meyveli süt (evde hazırlanmış olanlar tercih edilmelidir), muhallebi, yoğun çorbalar, muz, elma suyu ve meyve püreleri.Hastada sıvı besinleri yutarken öksürme ve yutma güçlüğü varsa thickenup adı verilen kıvam artırıcı tozları kullanmalısınız. Su, meyve suyu, çorba gibi sıvılara bu kıvam artırıcı tozlar eklenerek kıvamı artırılabilirsiniz.
Önemli Not: Kıvam arttırıcı ürünleri hekiminize ve diyetisyeninize danışmadan kullanmayınız.
Tat ve koku duyusu değişiklikleri: Alzheimer hastalığında tat ve doku duyusu azalma olabilmektedir. Tat ve koku duyusu değişikliği varsa yemekleri baharatlarla tatlandırabilir, içme suyuna dilimlenmiş meyve parçaları (limon, portakal, çilek vb.) ekleyebilir ya da yemeğin sunumunu güzelleştirebilirsiniz.
Yemeği tanıyamama, yemeği görememe: Tabaktaki yemeği ayırt etmede güçlük yaşayabilir. Bu durumda, tabağın görünümünün sade olmasına dikkat edin. Aynı anda birden fazla çeşitle tabağı doldurmayın, tabakta yalnızca tek çeşit yemek olsun. Böylece yemeğin ne olduğunu daha kolay ayırt edebilecektir.Bir öğünde en fazla iki çeşit yemek verin. Örneğin, bir et parçası ve sonrasında patates püresi ya da haşlanmış patates.
Tabaktaki yemeği belirgin hale getirin. Tabağın ve yemeğin zıt renkte olması yemeğin daha iştah açıcı görünmesini ve yiyecekleri kolay fark etmesini sağlar. Örneğin; kırmızı bir masa örtüsü veya servis üzerinde beyaz tabak ya da tam tersi bir uygulama yapabilirsiniz. Yemek tabağının renkli olması kimi hastalarda tüketilen yemek miktarını artırabilir. Araştırmalar, kırmızı tabakla verilen yemeklerin beyaz tabağa göre %25 daha fazla tüketildiğini göstermiştir.
Alzheimer hastaları, hastalık öncesinde çok sevdiği, iyi bildiği bir yemeği bile hatırlamayabilir, tabağına konulan yemeği tanıyamadığı için yemek istemeyebilir. Bu durumda yemeğe değişik/hoşlanacağı bir isim verip yemesini sağlayabilirsiniz.
Koordinasyon pr
oblem
leri: Hastalığın ileriki evrelerinde beyindeki hasar arttığı ve mesaj beyne ulaşmadığı için hasta aç olsa bile önüne konan yemeğin yenmesi gerektiğini anlamayabilir. Böyle bir durumda yemeği hastanın ağzına tutmak gerekebilir.
Koordinasyon problemlerini azaltmak için yemek masasının sade olmasına, yalnızca kullanacağı malzemelerin masada olmasına (yalnızca kaşık gibi) dikkat edin. Karışık ve kalabalık masa ya da yemek ortamı koordinasyonu daha da zorlaştırır. Masa düzenini sade ve basit tutun. Tabaklar, masa örtüsü, servislerin çok renkli ve desenli olması kişide karmaşaya, zihin karışıklığına neden olabilir.
İlaçlar iştahını etkiliyor olabilir: Alzheimer tedavisinde kullanılan ilaçlar da dahil olmak üzere ilaçların bir çoğu iştahta değişikliklere neden olabilir. Hastanızın kullandığı ilaçları ve ilaç besin etkileşimlerini bilmeniz size hastanızın iştahı konusunda bilgi verecektir. Yeni başlanmış ya da dozu değişmiş bir ilaç varsa ve bu doz değişikliğinden sonra hastanın iştahında azalma gözlemliyorsanız hekiminizi ve diyetisyenini arayın.
Rehberin besin-ilaç etkileşimi bölümünde hangi ilaçların iştahsızlığa neden olduğu bilgisi yer almaktadır
Kronik hastalıklar iştahını etkileyebilir: Diyabet (şeker hastalığı), kalp hastalığı, sindirim sorunları veya depresyon ya da kabızlık gibi sorunlar hastanızın yemek yeme isteğini etkiliyor olabilir. İştahsızlığın altında yatan neden kronik bir hastalık ise bunun tedavisi yeme bozukluğunu ortadan kaldıracaktır.
Hareketsizlik: Gün içinde yeterince hareket etmeyen bir hasta enerji kaybı olmadığı için acıkmayabilir ve yemek yemeyi reddedebilir. Daha fazla hareket etmesi ve fiziksel aktivitelerde bulunması için hastayı ikna etmeye çalışın ya da siz yardımcı olun. Yemek öncesinde hafif egzersizler, yürüyüş, bahçe işleri, yemeğin hazırlanmasına yardım etme, kollar ve bacakların sistemli hareket ettirilmesi iştahını artırabilir.
#alzheimerhastalığı
#beniunutma
#suyader
#alzheimerhastabakımı
#alzheimerhastalariçinöneriler
